Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam 2024 vindt plaats in Nieuwe Instituut
De 11de editie van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam met de titel Nature of Hope onderzoekt natuur, cultuur en hoop samen vanuit architectonisch denken en handelen, als vliegwiel voor maatschappelijke verandering. De IABR 2024 vindt plaats van 26 juni tot 20 oktober 2024 in het Nieuwe Instituut, het nationale museum voor architectuur, design en digitale cultuur. De IABR keert daarmee terug naar de plek waar ze 20 jaar geleden haar eerste culturele schreden zette.
De keuze voor het thema: Nature of Hope komt voort uit het besef dat alles begint bij de grond en de extractie – of liever de uitputting – van de bodem, elkaar en de levende wereld, met meervoudige ecologische en sociale crises tot gevolg. IABR 2024 richt zich op het vormgeven van hoop – niet als een naïeve positie of als een binaire keuze tussen optimisme of pessimisme, maar als een actieve praktijk. Want verandering zal alleen in vruchtbare voedingsbodem landen, als deze komt met de verleiding en de hoop van een nieuwe dageraad. Juist nu systemische verandering zich zo urgent aandringt dient zich ook een kans voor de ontwerpende disciplines aan om zich te herdefiniëren.
Met een focus op condities voor hoop draagt IABR 2024 bij aan het herstellen van sociale en kennisinfrastructuren, zodat problematische manieren van werken losgelaten, en alternatieve werkwijzen versterkt kunnen worden. Architectonisch denken als vliegwiel voor verandering.
Voorbij de maakbaarheid van het landschap
Het (westers) paradigma van maakbaarheid is met de economisering en rationalisering van het politieke én fysieke landschap in de vorm van polderen diepgeworteld in de Nederlandse cultuur, en onlosmakelijk verbonden met extractie, afhankelijkheidsrelaties en ongelijkheden. Maar zowel ons technocratische als democratische fundament staat onder druk. De dominante houding tegenover natuur en landschap – het praten en denken over en het ontwerpen ondanks de natuur – leidde tot onze huidige stand van zaken: overlappende crises van ecologie, klimaat en sociale relaties.
Het is hoog tijd voor een nieuwe (ontwerp)houding: denken en acteren vanuit de natuur; integraal en collectief handelen; het vervlechten van de veelzijdigheid van (culturele) perspectieven, geleefde ervaringen en vormen van kennis – ook die van andere levensvormen. Met als startpunt de veelbelovendheid van de mogelijke toekomst.
Ruimtelijk ontwerpers hebben een belangrijke rol te spelen in het verbeelden van en het creëren van voorwaarden voor de urgente veranderingen. Van deze aanstaande cultuurverandering zijn al vele tekenen zichtbaar. Steeds meer natuurlijke entiteiten, zoals rivieren, krijgen rechten (opvallend voornamelijk in de Global South). Verzekeraars en financiële markten roeren zich in het gesprek over de klimaatcrisis en nemen zo een positie in over hun gewenste toekomst. Ook architecten, stedenbouwkundigen landschapsontwerpers en ruimtelijk beleidsmakers spitsen zich vaker toe op integrale ontwerpoplossingen: van ‘water en bodem sturend bij ruimtelijke keuzes’, zoals beschreven in het nieuwe nationale beleid, tot circulair, koolstofpositief en met (her)gebruik van lokale materialen en kennis bouwen.
IABR 2024 sluit zich aan bij deze ontwikkelingen en richt zich in de aanloop naar de tentoonstelling op het onderzoeken en veranderen van de architectuurcultuur en het versterken van de voorwaarden voor een regeneratieve architectuurpraktijk. Verbeelding is hierbij geen utopische blauwdruk, maar een pragmatische zoektocht naar wat eerder niet mogelijk
Coverfoto: De locatie voor IABR2024 door Iris van de Broek
