Tussen man en vrouw
Is het dragen van een jurk vrouwelijk? Wat als je als man niet gespierd en daadkrachtig bent, maar liever de kat uit de boom kijkt? Journalist Hasna El Maroudi en voormalig stadsdichter Dean Bowen zijn genderambassadeurs van het Wereldmuseum en vertellen wat gender voor hen betekent.
Hoe kijk jij aan tegen gender?
El Maroudi: ‘Ik ben geboren als vrouw en zo voel ik mij ook, maar geslacht is niet automatisch gelijk aan gender. In de Nederlandse cultuur ging men lang uit van twee genderidentiteiten, mannelijk en vrouwelijk, gebaseerd op lichamelijke verschillen. Alleen: de realiteit is anders. Niet iedereen past in één van die twee hokjes. Cultuur bepaalt hoe wij denken over wat mannelijk en vrouwelijk is en daar zitten allerlei verwachtingspatronen aan vast. Zo wordt van een vrouw in de Nederlandse cultuur eerder verwacht dat ze zachtaardig is en dat ze niet boos wordt, want dan is ze hysterisch. Deze clichés kom ik tegen door vrouw te zijn in deze maatschappij.’
Bowen: ‘Ik identificeer mijzelf als man, maar zet daar wel vraagtekens bij. Ik speel graag met genderexpressie, bijvoorbeeld door te experimenteren met kleding of make-up. Dit komt voort uit een fascinatie voor het opzoeken van de grenzen van mijn mannelijkheid. Dat zie je ook terug in mijn werk, zo refereer ik in mijn bundel met ‘haar’ naar woorden die volgens het woordenboek mannelijk zijn. Door deze kleine aanpassingen in de taal bevraag ik de bestaande ideeën over gender.’
In hoeverre bestaan er genderspecifieke uitingen?
El Maroudi: ‘Ook dat is cultureel bepaald. Ik kom oorspronkelijk uit Marokko en daar dragen mannen jurken, hier is dat niet de norm. Je ziet wel dat in Nederland het onderscheid tussen mannelijke en vrouwelijke kleding steeds meer vervaagt. Het dragen van broekpakken, wijdvallende kleding en baggy spijkerbroeken door vrouwen is inmiddels normaal. Andersom zijn mannenbroeken strakker geworden maar een man met hakken, van oudsher juist een mannelijke schoen, wordt door de maatschappij niet zomaar geaccepteerd.’
Bowen: ‘Ik vind kleding of kleuren niet gelinkt aan een bepaald geslacht. In onze maatschappij wordt vaak star gedacht over wat wel en niet zou mogen als man of vrouw zijnde. Andere culturen denken hier flexibeler over en daar kunnen wij van leren.’
Wie bepaalt hoe je je hoort te gedragen?
El Maroudi: ‘De westerse beeldcultuur zit vol stereotypen over mannelijk en vrouwelijk gedrag. Zo zie je in romantische Hollywoodfilms vaak een traditionele rolverdeling. Als je die beelden van jongs af aan meekrijgt, duwt dat je in een bepaalde richting. Zo ontstaat na verloop van tijd daadwerkelijk een cognitief verschil tussen seksen. Dit terwijl de verschillen tussen mannen en vrouwen eigenlijk veel kleiner zijn dan die tussen mensen. Zo is zorgzaamheid niet direct gelinkt aan geslacht maar een persoonlijke eigenschap, die in onze maatschappij wordt toegeschreven aan vrouwen.’
Bowen: ‘Onze westerse cultuur is gestructureerd aan de hand van verouderde ideeën over vrouwelijkheid en mannelijkheid. Die sturen welk gedrag is toegestaan en werken genderbevestigend. Wanneer we deze tweedeling loslaten, ontstaat de veiligheid die ervoor nodig is dat iedereen zichzelf kan zijn.’
UITTIP:
Bezoek de expo What a Genderful World in het Wereldmuseum Rotterdam. Onderzoek met behulp van kunst, video’s en foto’s vragen als welke gender de macht heeft, of je lichaam je gender bepaalt en experimenteer zelf met genderrollen.
Dit artikel is te lezen in de mei/juni-editie van het Uitagenda Rotterdam magazine. Bekijk het magazine hier.
Voor alle musea geldt dat je van te voren online een kaartje koopt voor een bepaald tijdslot. Zo wordt voorkomen dat er teveel mensen tegelijkertijd in het museum zijn. Er is één persoon per 10 vierkante meter welkom. Een reservering is voor maximaal 4 personen. Bij alle versoepelingen die zijn aangekondigd blijven de basisregels gelden. Dat betekent dat je anderhalve meter afstand moet blijven houden, thuis moet blijven bij gezondheidsklachten en mondkapjes moet dragen.
