Jongeren vertellen hun migratieverhalen voor de tentoonsteling Verankerd?!
Voor de tentoonstelling Verankerd?! vroeg het Maritiem Museum tien jongeren op hun eigen manier hun migratieverhaal te vertellen. De vorm bepalen ze zelf, het museum ondersteunt de verhalen met stukken uit de collectie. Uitagenda Rotterdam deelt alvast twee verhalen.
Lara Daams (26) is net afgestudeerd als fotograaf en dook voor Verankerd?! in het migratieverhaal van haar opa en oma.
‘Na de onafhankelijkheid van Indonesië kwamen mijn opa en oma los van elkaar naar Nederland. Voor Indo’s, van gemengd Europees-Indonesische komaf, was blijven geen optie: ze werden gezien als de koloniale bezetter. Met de vlaggenschepen Willem Ruys en Johan van Oldenbarnevelt reisden mijn opa en oma af naar Nederland. Een reis die een maand duurde. Via de haven van Rotterdam kwamen ze met hun families in een pension in Zeist terecht. Elf grote gezinnen leefden er met slechts één gedeelde keuken en één badkamer. Dat was pittig, maar er was een belangrijk lichtpuntje: ze leerden elkaar kennen.
Vanaf de aankomst in Nederland was de boodschap voor mijn opa en oma duidelijk: pas je aan en neem niet te veel ruimte in. Waar ze in Indonesië niet gezien werden als Indonesisch, werden ze in Nederland niet gezien als volwaardige Nederlandse burgers. Die complexe gevoelens van ontheemdheid, heb ik als uitgangspunt genomen voor mijn werk in de tentoonstelling Verankerd?!. Ik ben samen met mijn opa en oma de oude doos met foto’s ingedoken en herinneringen gaan ophalen. Vol passie, maar ook met weemoed en verdriet, vertelden ze over de dieren, kleuren en geuren van het land dat ze moesten achterlaten.
"Pas je aan en neem niet te veel ruimte in."
Met audiovisueel materiaal en beeldmateriaal uit archieven wil ik op een poëtische manier de impact van de Nederlandse koloniale geschiedenis op het dagelijkse leven van families zoals de mijne laten zien. Lange tijd hebben deze verhalen in de doofpot gezeten. Het is aan mijn generatie om die verhalen nu te vertellen. Ik hoop dat het meer begrip en erkenning brengt voor het verdriet, maar ook voor de veerkracht van mensen die hun leven in een nieuw land moeten opbouwen.’
In het kielzog van haar vader vertrok Amne Ahmed Mohamed (24) op jonge leeftijd samen met haar moeder naar Rotterdam. Na jaren zonder contact, zocht ze haar vader dit jaar op om meer antwoorden te krijgen over haar eigen migratieverhaal. Ze schreef er een lied over.
‘In de jaren negentig kwam mijn vader vanuit Mombasa, Kenia, naar Nederland. In het Westen zag hij betere kansen voor zijn gezin. Na een paar jaar illegaal in de haven van Rotterdam gewerkt te hebben, kreeg hij een paspoort. Daarna konden mijn moeder en ik – ik was bijna twee jaar oud –overkomen. Ik heb nog een foto van onze aankomst. Het was januari en ik sta samen met mijn moeder in de sneeuw. Een grote overgang vanuit Mombasa, een prachtig eiland met witte stranden en een blauwe zee.
"Mijn vaders opoffering is niet voor niets geweest."
Hoe zwaar mijn vader het heeft gehad als illegale immigrant – hoe hij bijvoorbeeld als dakloze onder bruggen heeft geslapen – daar ben ik pas recent achtergekomen. Ik was nog te klein om vragen te stellen toen hij ons gezin verliet. Bovendien praat hij – net als ik – niet graag over pijnlijke gebeurtenissen. Liever stoppen we ze weg. Het maakt me trots dat ik de stap heb gezet om contact te zoeken. Er is in het verleden een hoop gebeurd; het aanhoren van zijn verhaal heeft mij geholpen om zijn situatie beter te begrijpen.
In plaats van boos en gekwetst te zijn, besloot ik nu juist een lied te schrijven over het begrip voor mijn vader en de opoffering die hij heeft gedaan voor ons. Het nummer, dat straks in de tentoonstelling Verankerd?! te horen is, heet Hollow en verwijst naar het feit dat mijn hart niet meer hol is. Het leven is misschien niet altijd makkelijk, maar mijn broertje en ik strijden verder voor een goede toekomst in Nederland. We zullen ervoor zorgen dat mijn vaders opoffering niet voor niets is geweest.’
Uitagenda tipt
Verankerd?!
Tien jongeren vertellen ieder op hun eigen manier hun migratieverhaal. Van de gevaarlijke reis van de bootvluchteling tot het romantische beeld dat oma had bij het voormalig Nederlands-Indie. Vanaf donderdag 12 oktober in het Maritiem Museum.
