Fungi als anarchistische ontwerpers in Nieuwe Instituut

Fungi, beter bekend als schimmels of zwammen, voorzien in de meest uiteenlopende menselijke behoeften. Zoals voedsel, bijvoorbeeld champignons, en de bestrijding van bacteriën met penicilline. In design en architectuur worden schimmels omarmd als nieuw, trendy materiaal. FUNGI. Anarchistische ontwerpers in Nieuwe Instituut toont schimmels juist als onafhankelijk opererende ontwerpers, bondgenoten en wereldbouwers, die de menselijke ambitie om de wereld te beheersen en overheersen, ondermijnen.

Samenstellers Anna Tsing en Feifei Zhou tonen schimmels als radicale ontwerpers in een wereld voorbij menselijke controle. Anna Tsing is een internationaal gerenommeerd antropoloog, verbonden aan de University of California, Santa Cruz. Haar boek The Mushroom at the End of the World geldt als een van de invloedrijkste publicaties van de afgelopen tien jaar op het snijvlak van ecologie, kapitalismekritiek en meer-dan-menselijk denken. Ontwerper Feifei Zhou (terriStories) werkt op het grensvlak van ruimtelijk ontwerp, ecologie en visuele cultuur, en staat bekend om haar interdisciplinaire vertalingen van complexe wetenschappelijke processen. 

FUNGI is geen klassieke designtentoonstelling, maar een experimentele ruimte die uitnodigt tot anders denken, anders leven en anders ontwerpen. Centraal staan zeven nieuwe werken, die speciaal voor de tentoonstelling werden gemaakt. Antropologen, ecologen en biologen werden voor deze gelegenheid gekoppeld aan beeldend kunstenaars, die hun onderzoek herinterpreteren en vertalen naar installaties. Schilderkunst, sculpturen en multimediale installaties, veelal interactief, nemen bezoekers mee op een gevarieerde, multi-zintuiglijke trip.

Vernietigers van beschavingen

In de drie opeenvolgende zalen: Break, Assassinate en Mobilize ervaren bezoekers hoe schimmels systemen afbreken, beïnvloeden of opnieuw tot leven brengen. Van vernietigers van beschavingen tot verbinders van soorten.

Zo brengt de installatie coffee_rust in kaart hoe koffieschimmels monoculturen ondermijnen, laat Of Boar and Fungi: a Nuclear Love Affair zien hoe schimmels, wilde zwijnen en radioactieve deeltjes samenspannen in post-nucleaire landschappen en yeast worlding confronteert bezoekers met het evolutionaire pact tussen gist en het menselijke darmstelsel.

Naast de zeven samenwerkingen tussen wetenschappers en kunstenaars bevat de tentoonstelling ook drie individuele kunstwerken-in-opdracht, vijf manifesten, elf bruiklenen - onder andere van de Rotterdamse textielkunstenaar Lizan Freijsen, de Deens-IJslandse kunstenaar Olafur Eliasson en de Koreaanse conceptueel kunstenaar Annicka Yi - en twee gedichten, waaronder Mushrooms van Sylvia Plath (1959), dat voor het eerst in het Nederlands te lezen is.

Bovendien zijn ook archiefstukken uit de collectie van het Nieuwe Instituut opgenomen die door de aanwezigheid van schimmels zijn herontworpen. Buiten in de tuin vinden bezoekers een installatie rond een boomstronk. Als beginpunt van een nieuw schimmelrijk leven.

Coverfoto: Anna Lowenhaupt Tsing & Feifei Zhou door Isa de Jong