RoboCop in Uganda toont politieke posters als verzet

Nasser Road vormt het hart van de Ugandese hoofdstad Kampala: een plek waar alles (illegaal) kan worden ontworpen en gedrukt. Van reisdocumenten, getuigschriften en bankbiljetten tot aan een politieke posters. De posters dienen niet enkel als commercieel product, maar fungeren ook als daad van verzet. Gekenmerkt door een Hollywood-beeldtaal tonen de kleurrijke, op karton gedrukte afbeeldingen een wereld waarin westerse wereldmachten worden uitgedaagd, en controversiële politieke leiders als Donald Trump, Sadam Hussein en Osama Bin Laden worden gepresenteerd als verzetshelden, gebaseerd op actiehelden zoals RoboCop, Rambo of Darth Vader. De tentoonstelling RoboCop in Uganda in de Kunsthal biedt vanaf 20 april inzicht in hoe deze posters tot stand komen en welke rol deze spelen binnen de politieke cultuur in het land. 

De selectie posters in de tentoonstelling is gebaseerd op het fotoboek Nasser Road van de Belgische hoogleraar Kristof Titeca, dat in 2023 werd genomineerd voor de Paris Photo Aperture First Photobook Award. Al twintig jaar verzamelt Titeca deze politieke posters, die afkomstig zijn van een kleine groep ontwerpers op Nasser Road. Ze vormen een essentieel onderdeel van de drukindustrie in Uganda en vinden hun weg via straatverkopers naar kapperszaken, horecagelegenheden en huiskamers. Door in het westen omstreden figuren zoals Gaddafi, Poetin en Kim Jong-un te presenteren als ‘superhelden’, betwisten de posters bestaande machtsstructuren en leveren deze kritiek op westerse wereldmachten.

 Met de soms tragische en humoristische rolomkering verwerpen de posters bestaande hegemoniale verhoudingen en stellen ze alternatieve geschiedenissen en toekomsten voor. Zo wordt actrice Winona Ryder afgebeeld als dochter van Osama Bin Laden en schetsen meerdere posters een denkbeeldig strijdtoneel voor een zogenaamde Derde Wereldoorlog. Ugandese politici, zoals president Museveni en oppositieleiders Kizza Besigye en Bobi Wine verschijnen eveneens op de posters als actiehelden met bovenmenselijke krachten. Dit is niet enkel een weerspiegeling van de invloed van Hollywood, maar evenzeer van de politieke cultuur en geschiedenis van Uganda. Omdat er sinds de koloniale periode geen vreedzame machtsoverdracht heeft plaatsgevonden, spelen militairen een belangrijke rol in het land.

Over Kristof Titeca

Kristof Titeca studeerde aan de LUCA kunstacademie in Gent en is hoogleraar Internationale Ontwikkeling aan het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid (IOB) van de Universiteit Antwerpen. Titeca houdt zich bezig met conflicten en bestuur in Centraal- en Oost-Afrika en heeft veel over deze onderwerpen gepubliceerd, zowel in de academische wereld als in de media. Zijn foto’s uit de publicatie Rebel Lives: Photographs from inside Lord's Resistance Army werden tentoongesteld in Antwerpen, New York, Genève en Kinshasa.