Fenix, Blijdorp en Batavierhuis te bezichtigen tijdens Open Monumentendag Rotterdam 2023

Het thema van Open Monumentendag is dit jaar: Levend erfgoed. Het is dit jaar 20 jaar geleden dat het UNESCO-verdrag voor de Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed is gesloten. Immaterieel erfgoed zijn culturele tradities, ambachten en vaardigheden die van generatie op generatie worden doorgegeven. Dit erfgoed is voortdurend in beweging en verandert met de tijd én de persoon die het beoefent. Vaak reflecteren onze monumenten dit immateriële erfgoed al vanuit hun (historische) functie. Dit jaar wordt levend erfgoed extra zichtbaar gemaakt tijdens Open Monumentendag Rotterdam.

Voorbeelden van immaterieel erfgoed dat verbonden is met Rotterdam zijn onder andere het Zomercarnaval, de kapsalon (het gerecht), São João Baptista, de Militaire Taptoe, papierscheppen en ook Aktiegroep Het Oude Westen.

De Tornado van Fenix 

Tijdens het weekend van Open Monumentendag krijgen bezoekers de kans een uniek kijkje te nemen op de bouwplaats van FENIX. Fenixloods II wordt momenteel omgetoverd tot een plek waar historische erfgoed nieuw leven in wordt geblazen en wordt ruimte voor culturele, culinaire en creatieve ontmoetingen geïnspireerd op de vele verhalen van migratie geboden. Tijdens Open Monumentendag horen bezoekers meer over het toekomstige museum en de groeiende collectie bestaande uit kunst, fotografie, (persoonlijke) objecten én verhalen.

Via een speciaal uitgezette route kunnen zij zien hoe de honderd jaar oude loods zorgvuldig is gerestaureerd. Ook ervaren zij de monumentale ruimtes voordat de collectie wordt geplaatst. Waar vorig jaar alleen nog het stalen geraamte van de Tornado te zien was, komt nu het definitieve uiterlijk van de gedraaide trap duidelijk tevoorschijn. Tot eind dit jaar worden één voor één de gepolijste RVS panelen over het frame geplaatst. Dit jaar kunnen bezoekers dus voor het eerst het definitieve stralende uiterlijk van de Tornado, ervaren. De Tornado is het grootste kunstwerk van FENIX en is ontworpen door Ma Yansong, oprichter van MAD Architects. Vanaf de entree op de begane grond leidt de ingenieus gedraaide trap straks omhoog naar de eerste verdieping en verder naar een uitkijkplatform op 24 meter hoogte. Wanneer het museum in 2025 opent biedt deze nieuwste toevoeging aan de Rotterdamse skyline een spectaculair uitzicht over de Maas en de stad.

Batavierhuis 

Het prachtige oude pand wat nu het Batavierhuis is, kan ook worden bekeken. Bezoek de concertzaal, dwaal door het huis via de monumentale wenteltrap en neem een kijkje in de oude stijlkamer, die nu als vergaderzaal gebruikt wordt. Werp vervolgens ook een blik op de zolder met het hoge balkenplafond, waar nu regelmatig muziek klinkt! Tijdens de ontdekkingstocht vult het huis zich met prachtige performances van musici die nu in het huis werken. Gedurende de middag zijn er korte concerten op de verschillende tijdstippen bij te wonen. De toegang is gratis en je hoeft geen ticket te reserveren.

Diergaarde Blijdorp

Tijdens de Open Monumentendagen op 9 en 10 september kunnen liefhebbers van cultuur en historie ook in Diergaarde Blijdorp genieten van een gratis architectuur rondleiding van circa 1 uur langs de monumenten van architect Sybold van Ravesteyn. Deelname kan uitsluitend door online te reserveren via omdrotterdam.nl of diergaardeblijdorp.nl/om2023. Dit ticket geeft beperkt toegang tot de Diergaarde vanaf een kwartier voor aanvang van de rondleiding tot het eind van de rondleiding.

Blijdorp was de eerste dierentuin ter wereld die in een keer door één architect is ontworpen: een totaalontwerp. Met 21 rijksmonumenten is Blijdorp het grootste rijksmonument van Rotterdam. De Diergaarde werd geopend in 1940. Van Ravesteyn (1889-1983) was een eigenzinnige en vooruitstrevende architect met een hoogst individuele stijl. Hij combineerde sierlijke lijnen, ornamenten en beeldhouwwerken met de moderne uitgangspunten van het ’Nieuwe Bouwen’. Alles draaide om de schoonheid van de architectuur. Diverse monumenten (in totaal 21) zijn de afgelopen jaren gerestaureerd en hebben een nieuwe bestemming gekregen, aangepast aan de eisen van de moderne tijd. Het afgelopen jaar is de bergdierenrots gerestaureerd en omgevormd tot Himalayagebied waar de bedreigde kleine rode panda is gehuisvest.

De grootste opgave bestaat nu vooral uit de nog te restaureren Rivièrahal, de Magnum Opus van Van Ravesteyn. Het gebouw krijgt een nieuwe invulling en wordt de komende jaren in fasen gerestaureerd. De Victoriaserre is als eerste aan de beurt. De botanische invulling met de reuzenwaterlelie Victoria amazonica in de karakteristieke ronde vijver, blijft de basis voor deze monumentale serre.

DIG IT UP

DIG IT UP is tijdens de Open Monumentendagen, open met een veelzijdig programma rond de expositie Stadsdriehoek. Er zijn lezingen, rondleidingen vanuit DIG IT UP door de Stadsdriehoek en er zijn films te zien over Rotterdam. 

Elevatorhuis

In 1909 werd architect Michiel Brinkman, bekend van o.a. de beroemde Van Nelle  Fabriek, gevraagd een hoofdkantoor ontwerpen. Het Elevatorhuis, zoals het  genoemd werd, verrees aan de Parklaan, midden in het welvarende Scheepvaartkwartier. Op deze plek werd het in 1915 in gebruik genomen. Op vele 
terreinen was zijn ontwerp voor het Elevatorhuis zeer modern. Het had centrale  verwarming en een lift. Alleen toegankelijk met een reservering.

Erfgoedhavens

Stichting Erfgoedhavens Rotterdam is 9 september van 11.00 tot 18.00 geopend. Bewoonde Historische erfgoed schepen kunnen met een Hop on-Hop off boot worden bezocht, er is een clinic in smeden of snuffel bij de vintage en nautische markt. Met de historische sleepboot ‘Oude Waal III’ worden vaartochten georganiseerd, inschrijven voor al deze activiteiten kan op de dag zelf bij de informatiekraam. 

Mariniersmuseum en het Tromphuis

Aan de Wijnhaven in Rotterdam staan acht koopmanswoningen uit de 18e eeuw, waarvan er drie op de rijksmonumentenlijst staan. Het Mariniersmuseum is gevestigd op nummers 7-13, waarvan nummer 13 één van die rijksmonumenten is. Dit pand huisvest de kantoren van het Mariniersmuseum. Deze locatie is normaliter niet toegankelijk voor bezoekers, maar speciaal voor Open Monumentenweekend worden er op gezette tijden rondleidingen gegeven. Om het weekend een feestelijk tintje te geven is er extra veel te beleven in het museum.

Theatrale rondleiding in de Wasserij door Studio de Bakkerij

Studio de Bakkerij verzorgd op zondag 10 september een theatrale rondleiding in de Wasserij het kader van Open Monumenten Dag 2023. Het monument is de vroegere wasserij van Het Bergweg Ziekenhuis. Voor iedereen vanaf 6 jaar.