Uitbuiken op de bank doen we na de kerstdis met een film. Dat moet dan wel een echte kerstkraker zijn. Welke ingrediënten maken een film kerstig?   

Terroristen, een gijzeling en een losgeslagen agent met als motto ‘Yippi-ka-yee motherf*&%$#’: dat zijn nou niet per se de ingrediënten van een kerstfilm. Toch is Die Hard er een, althans: de lezers van filmtijdschrift Empire zetten de film al tijden op nummer één van beste kerstfilms ooit, wat jaarlijks tot verhitte discussies leidt. Tot scenarioschrijver Steven de Souza vorig jaar, niet toevallig tijdens het dertigjarige jubileum van de film, die discussie voor eens en altijd beslechtte met het ultieme bewijs: er zit toch kerstmuziek in?

Sentimenteel
Buiten die muziek bevat Die Hard ook dat broodnodige sentimentele kerstrandje, menen de voorstanders. De hoofdpersoon reist immers op kerstavond naar Los Angeles om zich te verzoenen met zijn ex-vrouw. ‘Een mooiere kerstboodschap is er niet’, meent Jan de Vries, programmeur van KINO. Sentiment is het hoofdingrediënt van een kerstkraker, valt programmeur Roderik Lentz van LantarenVenster zijn collega bij. ‘Geen al te zware kost, een lach en een traan, en een feelgood einde waarmee de kijkers weemoedig de film afsluiten.’ Anders dan bij het vrij gewelddadige Die Hard is dat sentiment bij een gemiddelde kerstfilm mierzoet. Dat maakt een kerstklassieker ook zo geschikt om met de hele familie te consumeren, meent filmrecensent van Cineville Jesse Heijnis. ‘De meeste kerstfilms mikken op een hele brede doelgroep. Daardoor zijn het vaak niet de allerbeste films, want zowel opa en oma als neefjes en nichtjes moeten ’m leuk vinden.’

Sprookjes
Daarbij, zo meent Heijnis, zijn al die kerstfilms op tv een uiting van een veel oudere traditie. ‘We zijn in de donkere maanden gewend om in familieverband naar verhalen te luisteren. Dat deden we vroeger in de kerk, met het geboorteverhaal van Jezus, en wat later rond de kachel of het haardvuur. Films zijn de sprookjes van nu.’ Dat geldt helemaal voor de wat nieuwere toevoegingen aan het kerstrepertoire, zoals de Harry Potterfilms. Die gaan niet per se over kerst, maar zijn wel steevast rond kerst op tv. Eén zo’n film is een avondvullend programma, met alle films over de jonge tovenaar ben je zo een dikke week onder de pannen. Handig, als je veel tijd te doden hebt. ‘In de kerstvakantie zijn de dagen kort en de avonden lang. Dus wat doe je dan? Films kijken’, zegt Heijnis. ‘Dat in Hilversum ook iedereen kerstvakantie heeft en daardoor de programmering vol films staat, helpt ook mee.’

Van bank naar bioscoopstoel
De bank thuis kun je ook vervangen door een bioscoopstoel. Zo hield KINO vorig jaar in de kersttijd een Lord of the Ringsmarathon: ook zeer kerstig. ‘Jaren achtereen kwam rond kerstavond een nieuwe film uit, dus zijn veel kijkers het met kerst gaan associëren’, legt De Vries uit. ‘Naar zo’n communale ervaring zijn we hier altijd op zoek.’ KINO speelt hier dus elk jaar op in, maar dan wel voor mensen die niet per se into kerst zijn. ‘Hier kun je naartoe komen voor een saamhorigheidsgevoel zonder dat je aan een tafel hoeft te zitten. Al kan het wel, want we bieden een speciaal kerstmenu van vijf gangen in combinatie met een filmkaartje.’ Dat kaartje biedt dit jaar toegang tot de KINOkerstfilm Eyes Wide Shut, die helemaal past in het 19 uit 1999-programma. ‘Eyes Wide Shut speelt zich af in kersttijd, al zal Kubrick die periode eerder uit esthetisch oogpunt gekozen hebben. Kerst is qua licht nu eenmaal heel mooi.’

Hors Normes
Ook LantarenVenster biedt een ‘anders dan anders’-kerstprogramma. ‘Wij hebben nooit traditionele kerstfilms’, zegt programmeur Lentz. ‘Wel verwacht ik dat Hors Normes, van de makers van Intouchables, het heel goed gaat doen. En Mi Vida, met Loes Luca in haar eerste hoofdrol in een Nederlandse film, is bij ons ook te zien.’

5 BIOSCOOPTIPS
Van 'Hors Normes' tot 'Star Wars: The Rise of Skywalker'. De volgende vijf films zie je deze kerst in de bioscoop:

- LAST CHRISTMAS. Romcom tegen het decor van een feeëriek verlicht Londen en met kerstkiloknaller Last Christmas. 
- HORS NORMES. Twee mannen zijn het laatste toevluchtsoord voor onhandelbare autistische jongeren.
- FROZEN II. Vrijwel elk kind zingt titelsong 'Let it go' van begin tot eind mee. Hoog tijd voor een vervolg.
- MI VIDA. Kapster Lou koestert de droom om een kapsalon in Spanje te beginnen. Haar kinderen komen in opstand. Kiest ze voor zichzelf of haar familie?
- STAR WARS: THE RISE OF SKYWALKER. Een meeslepend einde van de Skywalker-saga, waar nieuwe legendes worden geboren en de strijd voor vrijheid gaat beginnen.

Bekijk het artikel in Uitagenda Magazine!

© Uitagenda Rotterdam magazine, december 2019
Tekst: Margot Smolenaars
Illustratie: Fernando Leon
LET OP: op deze tekst rust auteursrecht. Het is niet toegestaan om deze in welke vorm dan ook, geheel of gedeeltelijke over te nemen, zonder toestemming van de uitgever.