De voorstelling Helpdesk gaat over een vrouw (Wine Dierikx) die zich prettiger voelt in de virtuele ruimte dan in de werkelijke wereld. Tijdens Festival De Keuze zit ze op de 32ste verdieping van het iconische nieuwe gebouw De Rotterdam van Rem Koolhaas.
Acteur Matijs Jansen (bij mijn generatie bekend als Rik uit de televisieserie Oppassen!!!) raakte geboeid door een helpdesk in India, die hij in een televisieprogramma zag. Deze helpdesk komt tegemoet in alles waar geen fysieke aanwezigheid voor nodig is. Dit gegeven, gecombineerd met de manier waarop we onszelf presenteren op social media, vormt de rode draad in de voorstelling die hij wilde maken.
Ik kan de vrouw uit jouw voorstelling bellen om dit interview te laten schrijven?
Dat kan. Je kunt haar bellen met een psychisch probleem, of juist met iets heel praktisch. Zij geeft vervolgens advies of voert iets voor je uit, zoals een PowerPoint-presentatie maken, of zelfs een heel bedrijf reorganiseren. Voor iedere klant moet zij een andere identiteit aannemen en een andere specialisatie aanspreken.
Waarin onderscheidt zij zich van ons?
Dit personage geeft zichzelf alleen nog vorm in relatie tot anderen. Zij verlangt ernaar om een technologisch hoogstaand mens te worden, bijna robotachtig en kan zichzelf optimaliseren in haar sociale gedrag door voor iedereen de ideale gesprekspartner te zijn. De keerzijde daarvan is dat ze zichzelf kwijtraakt op het moment dat ze zich niet meer kan spiegelen aan iemand. Het kantoor waar zij werkt is een redelijk desolate plek; de virtuele wereld wordt meer en meer haar identiteit. Langzaam vervreemdt ze van haar eigen lichaam en is ze steeds minder aanwezig in het hier en nu. Ik geloof dat dit best een realistisch toekomstbeeld kan zijn.
Hoe merk je dat?
Ik sta net nog een locatie te bekijken, ben met iemand in gesprek en tegelijk sms ik jou dat ik wat later ben. Met elkaar skypen maakt het voor mij minder erg om tien dagen bij mijn dochter weg te zijn. We zijn in meerdere realiteiten aanwezig. Ik weet niet of ik dat ambieer, maar het geeft een hoop gemak. Ik wil bereikbaar zijn, omdat het handig is. Het feit dat je heel makkelijk met alles en iedereen in contact kunt zijn is ontzettend aangenaam, maar levert ook verwarring op.
In welk opzicht is dat verwarrend?
Ik zit thuis met drie Apple-producten naast elkaar te werken en waar ik me vervolgens een week lang druk over maak, is dat de agenda van mijn ene product niet correspondeert met het andere product. Heb je The circle van Dave Eggers gelezen? Een vrouw komt in een Google-achtig bedrijf te werken. Het enige waar zij nog mee bezig is, zijn de drie schermen voor haar. In het ene scherm moet ze vragen van de directie beantwoorden, in het andere moet zij vragen van mensen beantwoorden, in het derde scherm beantwoordt ze enquêteformulieren van marktonderzoeken. Maar wat ze nu precies doet wordt in het hele boek niet duidelijk. Ik geloof dat die wereld terrein aan het winnen is.
Moeten we ons verzetten tegen deze virtuele opmars?
Verzetten heeft weinig zin. Onze overgang naar de virtuele ruimte en de maakbaarheid van onszelf in die ruimte, is iets wat ons langzaam overkomt. Het is denk ik onomkeerbaar. Toen ik een vriendin op een oud en- nieuwfeest een gelukkig nieuwjaar wilde wensen, moest ik wachten tot zij een foto van champagneglazen had gepost op social media. Zij bepaalde op dat moment mijn realiteit door in de virtuele ruimte iets te posten; dertig seconden stond de realiteit stil. Ik verbaas me daarover. Zij geeft zichzelf vorm in die wereld en doet haar best om goed op een selfie te staan. Dat heeft hoe dan ook impact op het hier en nu.
Waarom is actrice Wine Dierikx de perfecte helpdesk?
Ik zag Wine steeds voor me als ik erover nadacht. Wine is zo’n actrice die alles doet door het gewoon te proberen. Mijn eerste idee was om dit stuk te schrijven, dat lukte me niet zo goed, ik merkte dat ik meer een soort makende speler ben. Ons gezelschap moet dingen doen, verzinnen, uitzoeken, uitvinden en beter maken. Wat dat betreft zijn we te vergelijken met een band. We brengen samen dingen in, de beste dingen blijven dan overeind. Wine kan heel goed improviseren. Dat zal ze ook tijdens de voorstelling moeten doen. Via een interactief koptelefoonsysteem wordt het publiek onderdeel van haar versplinterde realiteit. Het publiek heeft zelf ook een microfoontje, er kan dus ook teruggesproken worden.
Rotterdam en De Rotterdam?
De Rotterdam zal onze meest waanzinnige locatie voor een voorstelling ooit worden. Op de 32ste verdieping van deze toren beleef je het allermooiste uitzicht van Nederland, de stad als een termietenhoop. De meest metropoolachtige stad, met al haar netwerken en verbindingen. Dit spectaculaire uitzicht vormt een belangrijk onderdeel van de voorstelling, die verder uit audio en spel bestaat. Het is fantastisch dat we daar drie weken mogen spelen, tegelijkertijd is het lastig om in andere steden een equivalent te vinden van zoiets moois. Wunderbaum heeft vaak een grootstedelijke thematiek, daarin loopt Rotterdam voorop. Sterker nog, Rotterdam is de enige plek in Nederland die aansluit op ons theatergezelschap. Fijne mentaliteit, humor en zelfspot als belangrijkste wapen.
Foto: Marco de Swart
Bekijk dit artikel in het Uitagenda Magazine
© Uitagenda Rotterdam magazine, september 2015
LET OP: op deze tekst rust auteursrecht. Het is niet toegestaan om deze in welke vorm dan ook, geheel of gedeeltelijke over te nemen, zonder toestemming van de uitgever.
