Kijk eens wat meer om je heen
Ooit geweten dat er kogelgaten te zien zijn in de gevel van het Stadhuis? Of dat ‘De man zonder hart’ wel degelijk een hart heeft? Gilde Rotterdam organiseert historische wandelingen. Uitagenda liep mee met gids John en bekeek het centrum met heel andere ogen.
De Verwoeste Stad
Monument op Plein 1940
Veel van wat wij denken te weten over het bekende oorlogsmonument De verwoeste stad blijkt niet te kloppen. Het beeld is niet, speciaal gemaakt voor Rotterdam. Ook heet het geen Zadkine (dit is de naam van de kunstenaar) en al noemen we het beeld ook wel ‘De stad zonder hart’ of ‘Jan Gat’, de persoon blijkt juist wel een hart te hebben.
Beeldend kunstenaar Ossip Zadkine reisde na de Tweede Wereldoorlog door Europa en zag de vernietigde steden. Hier maakte hij een beeld van, een man die met zijn handen de bommen probeert tegen te houden en door zijn knieën zakt als symbool dat hij de strijd aan het verliezen is. Toen het beeld bijna af was, miste Zadkine nog een facet; een zichtbaar hart. Hij besloot de kunst van het weglaten toe te passen en maakte een gat in het beeld.
Toen het beeld af was (toen in een kleiner formaat van 1,20 meter hoog) reisde het langs verschillende wereldtentoonstellingen. Op een tentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam werd het beeld opgemerkt door Gerrit van der Wal, financieel directeur van de Bijenkorf. Hij was op zoek naar een monument voor de 450 medewerkers die het concern in Nederland had verloren; er werkte veel Joodse mensen bij de Bijenkorf.
Uiteindelijk schonk Van der Wal het beeld, een grotere versie in brons, niet alleen aan zijn medewerkers, maar ook aan de verwoeste stad Rotterdam. Op voorwaarde dat hij als schenker 25 jaar anoniem zou blijven. En zo geschiedde. Pas in1978 werd bekend gemaakt dat de Bijenkorf het beeld had geschonken; tegenwoordig wordt deze informatie bij het beeld vermeld.
Voorloper
Bankgebouw HBU, Coolsingel
Van dit kantoorgebouw van architect Dudok zou je iet zeggen dat het vooroorlogs is. Het werd in 1939 gebouwd, maar ziet er veel moderner uit.
Het Nakie van Blakie
Beeld Vrede en welvaart, Coolsingel
Deze dame kreeg al snel de bijnaam ‘Nakie van lakie’. Maar ze hangt toch helemaal niet aan de laak? Dat klopt. De bank die het beeld aankocht, was gevestigd aan de Blaak en nam het beeld mee toen hij verhuisde naar de Coolsingel.
Kogelgaten
Gevel Stadhuis, Coolsingel
Als je goed kijkt, zie je op de gevel van het Stadhuis de inslagen van granaten. Bij een van de ramen zie je een enorme hap. Daar is de granaat afgeketst en naar binnen geschoten, de trouwzaal in. Op een schilderij dat daar hangt, is nog steeds een schroeiplek te zien, die bewust nooit gerepareerd is.
Vredesmonument
Vredesmonument, Stadhuisplein (tegenover het Stadhuis)
Je zou er zo aan voorbij lopen, maar op het Stadhuisplein staat een prachtig vredesmonument uit 1957 van beeldhouwer Mari Andriessen. Hier vinden vaak kransleggingen en herdenkingen plaats. Het beeld bestaat uit vier figuren. Een vrouw die naar beneden kijkt als symbool voor het verleden. Een man die het tegenovergestelde doet: hij kijkt omhoog en heeft een schep vast. Hij is gericht op de toekomst en de wederopbouw van de stad. De middelste persoon verbindt de twee met elkaar. Door zich op het kind te richten dat bij de vrouw staat, zegt hij dat ze aan de toekomst moet denken.
De Reus van Rotterdam
Wijkpark Oude Westen, West-Kruiskade
In het park aan de West-Kruiskade staat een beeld van de Reus van Rotterdam op ware grootte. Aan de deuropening, de stoel en schoenen – in maat 62! – zie je hoe groot deze man was. Ga er maar eens naast staan.
Het Weenawijf
Weena, ter hoogte van Holland Casino
‘Flora’ heet dit gouden standbeeld tegenover het Centraal Station, al kent men haar beter als ‘Het Weena-wijf’.
OOK EEN RONDLEIDING VOLGEN ?
Gilde Rotterdam organiseert maandelijks verschillende rondleidingen van 1,5 à 2 uur. Aanmelden is verplicht. Kosten zijn €4 per persoon (en €2 voor kinderen t/m 12 jaar). Bekijk de data en tijden op gilderotterdam.nl.
HERDENKINGSWANDELINGEN IN MEI
Op 4 en 13 mei organiseert Gilde Rotterdam wandelingen speciaal rondom het thema ‘Herdenking’.
Foto: Wiel van der Randen
Bekijk dit artikel in het Uitagenda Magazine
Met dank aan Gilde Rotterdam foto's Door Hogesteeger
© Uitagenda Rotterdam magazine, mei 2015
LET OP: op deze tekst rust auteursrecht. Het is niet toegestaan om deze in welke vorm dan ook, geheel of gedeeltelijke over te nemen, zonder toestemming van de uitgever.